Het regent dat het giet. Remco racet met zijn fiets richting school. Om een stuk af te snijden rijdt hij de stoep op, fietst door het parkje en vliegt er aan de andere kant weer uit, zo de straat op. De drempel was te hoog, zijn fietsband te oud.
      ‘Nee hè?’ roept hij boos. ‘Een lekke band, ook dat nog!’
Mopperend kijkt hij naar zijn lege band. Gelukkig is het die van het voorwiel, die kan hij zelf wel repareren. Achter is veel moeilijker. Geld voor de fietsenmaker heeft zijn moeder niet. Hij zal het zelf moeten oplossen. Remco baalt. Sinds zijn ouders gescheiden zijn, zit zijn moeder in de bijstand. Ze hebben amper genoeg geld om rond te komen. Elke week fietst zijn moeder naar de voedselbank. Op zijn fiets! Nu kom ik te laat, denkt Remco. En we beginnen vandaag met de projectweek. Hij rent onhandig met zijn fiets aan de hand het laatste stuk naar school.

      ‘Wat betekent vrijheid?’ hoort hij meester Adriaan aan de klas vragen als hij hijgend binnenstormt.
      ‘Lekke band,’ zegt hij. ‘Ik kon er niks aan doen.’
Meester Adriaan kijkt een beetje bevreemd op.
      ‘Vrijheid is een lekke band?’ vraagt hij met een opgetrokken wenkbrauw.
De klas schiet in de lach. Gelukkig is de meester niet boos. Ook hij kan erom lachen. Hij schrijft het woord vrijheid op.
      ‘Het einde van de Tweede Wereldoorlog,’ roept Lanka. ‘Bevrijdingsdag!’
Meester Adriaan schrijft het netjes op.
      ‘Klopt,’ zegt hij, ‘maar wat nog meer? Wat betekent vrijheid voor jou Jelle?’
Jelle  denkt even na.
      ‘Vrijheid van meningsuiting,’ zegt hij trots.
Meester knikt.
      ‘Heel goed,’ zegt hij.
Fatima steekt haar vinger op.
      ‘Vrij om je geloof te mogen kiezen,’ zegt ze.
Meester knikt weer en schrijft het op het bord.
      ‘Maar dat is toch heel normaal,’ zegt Lanka.
Meester legt zijn digipen op zijn bureau.
      ‘Dat lijkt maar zo,’ zegt hij. ‘In heel veel landen heb je niets te zeggen. Of te willen. Je mag niet anders denken. Of een ander geloof aannemen. Zelfs in Nederland is dat niet zo heel vanzelfsprekend. Stel, je komt uit een heel gelovig gezin en je besluit om van geloof te veranderen. Dat mag. En dat kan. Dat is vrijheid. Daar heb je een keuze in. Maar wat als je familie je keuze tegenwerkt? Dan ben je misschien geneigd om toch naar je ouders te luisteren. Terwijl je eigenlijk iets anders wilt. Ook dan kun je in je vrijheid beperkt worden.’
Lanka knikt, daar had ze niet bij stilgestaan. Meester Adriaan pakt zijn digipen weer op.
      ‘In heel veel landen mogen meisjes bijvoorbeeld niet eens naar school,’ zegt hij.
Jelle springt op van zijn stoel.
      ‘Ik heb gehoord dat in sommige landen kinderen niet mogen kiezen wat ze later willen worden, welk beroep ze dan willen uitoefenen.’
      ‘Precies,’ zegt meester, ‘dat is een hele goede. Vrijheid om te worden wat je wilt. Of dat je mag zijn wie je bent … Denk maar aan homoseksualiteit.’
Er wordt wat gegniffeld in de klas.
      ‘Daar kun je om lachen,’ zegt meester, ‘maar in sommige landen is homoseksualiteit verboden. Soms staat er zelfs de doodstraf op.’
Niemand gniffelt meer.
      ‘Homoseksualiteit is eigenlijk heel gewoon hoor. Dat zien jullie toch aan mij? Vinden jullie het raar dat ik met een man getrouwd ben?’
Niemand zegt meer iets, dus meester schrijft homoseksualiteit op het digibord. En daaronder schrijft hij transgender.
      ‘Wat als je als jongen bent geboren, maar als meisje door het leven wilt gaan? Of andersom?’
Lanka steekt haar hand op.
      ‘Bij mij op de hockey zit een meisje dat een jongen wil zijn,’ zegt ze. ‘Ik snap daar niks van.’
Meester knikt.
      ‘Dat is misschien ook moeilijk te begrijpen voor een ander. Maar als je omgeving er geen begrip voor heeft, wordt het allemaal nóg moeilijker dan het al is. Vrijheid betekent dus dat je mag zijn wie je bent.’ Remco steekt zijn hand op.
      ‘Zou rijk zijn ook vrijheid betekenen?’ vraagt hij. ‘Want dan kun je alles kopen wat je wilt. Of op vakantie gaan in sjieke hotels. Dan hoef je nooit na te denken of je iets wel kunt betalen.’
      ‘Goeie,’ zegt meester Adriaan. ‘Daar ga ik even over nadenken.’
Hij weet dat Remco het thuis niet breed heeft. Nou, arm eigenlijk. Dus hij snapt dat geld voor Remco vrijheid kan betekenen. Maar is gezondheid en geborgenheid niet belangrijker dan geld? Dat je in een warm en liefdevol nest opgroeit? Dan gaat de bel voor de pauze.

Het is gestopt met regenen. Er wordt gelachen en gespeeld op het plein. Lanka rent op Remco af. Jelle holt achter haar aan.
      ‘Hier,’ zegt ze, ‘een uitnodiging voor mijn feestje!’
Remco pakt het kaartje aan.
      ‘We gaan zwemmen!’
Superleuk, denkt Remco. Hij is al een eeuwigheid niet meer naar het zwembad geweest. Niet meer sinds de scheiding.
      ‘Ik heb er al zoveel zin in,’ zegt Jelle. Hij grijnst. ‘Ik weet al wat ik voor Lanka ga kopen. Maar ik zeg niks hoor.’
Remco verstijft. Hoe moet hij aan een cadeautje komen? Daar heeft zijn moeder echt geen geld voor. En zijn spaarpot is ook zo goed als leeg. Remco krijgt een knoop in zijn maag. Hij balt zijn vuisten en heeft niet eens in de gaten dat hij de uitnodiging van Lanka verkreukt. Wat moet hij nu doen?
      ‘Je kunt toch wel?’ vraagt Lanka.
      ‘Ja toch?’ vraagt Jelle.
Remco kijkt naar zijn schoenen. Wat moet hij nou? Dit is niet de eerste keer dat hij een feestje afzegt, puur omdat hij niks kan kopen.
      ‘Ik kan niet,’ zegt hij uiteindelijk met dichtgeknepen stem. Hij mompelt nog iets over dat hij naar zijn vader moet. Dan rent hij weg, de school weer in.
      ‘Ga lekker naar buiten,’ zegt meester Adriaan als hij Remco op zijn stoel ziet zitten.
Remco schudt zijn hoofd.
      ‘Ik voel me niet lekker,’ zegt hij.
En dat klopt. Vanbinnen voelt hij die strakke knoop in zijn maag verder samentrekken. Hij voelt boosheid en teleurstelling. Gewoon alles door elkaar, als een soort cocktail. Een vieze cocktail met de bittere smaak van de bijstand.
      ‘Is er iets op het plein gebeurd?’ vraagt meester.
Remco schudt zijn hoofd. Dan ziet meester de verfrommelde uitnodiging van Lanka.
      ‘Mag ik even kijken?’ vraagt hij.
Meester Adriaan leest de uitnodiging.
      ‘Ik denk dat ik weet waarom je je niet lekker voelt,’ zegt hij. ‘Maar help me even voor alle duidelijkheid.’
Remco kijkt strak naar zijn tafel. Hij wil de meester niet aankijken. De tranen branden achter zijn ogen.
      ‘Gaat het om het feestje van Lanka?’
Remco beweegt niet. Hij is bang dat hij zijn tranen niet binnen kan houden en zwijgt.
      ‘Gaat het om het feit dat je geen geld hebt voor een cadeautje?’ vraagt meester Adriaan op zachte toon.
Hoe weet hij dat nou, denkt Remco. De eerste traan drupt op tafel. Hij kan ze niet meer tegenhouden. Hij knikt maar blijft zwijgen.
      ‘Ik snap je vraag over geld en vrijheid goed,’ zegt meester. ‘Je hebt een heel goed punt. In de bijstand leven is niet makkelijk. En de voedselbank is zeker niet leuk. Maar zonder zou het nog veel erger zijn, denk je niet?’
Remco knikt.
      ‘Een cadeautje kopen kan dus niet?’
Remco knikt weer. Meester staat op en geeft Remco een schouderklopje.
      ‘Dan maken we er eentje,’ zegt hij lachend.
      ‘Maken?’ vraagt Remco.
      ‘Maken,’ zegt de meester. ‘Na schooltijd.’

Als de laatste bel is gegaan trekt Remco Lanka even aan haar mouw.
      ‘Ik kom wel op je feestje hoor,’ zegt hij. ‘Ik heb er zin in!’
      ‘Super,’ lacht Lanka, ‘dan gaan we bommetje doen! Kijken wie de grootste kan maken.’
Ze trekt haar jas aan en rent de school uit.

      ‘Schiet eens op Jelle!’ roept ze over haar schouder. ‘We zouden bij mij chillen vandaag!’

      ‘Gaaf man,’ zegt Jelle. ‘Tof dat je toch komt. Tot morgen!’ en hij rent achter Lanka aan.
      ‘Nu wij,’ zegt meester Adriaan.
Hij zet een doos knutselspullen op tafel.
      ‘Er moeten kralen in zitten,’ zegt hij. ‘Dan kun je een supergave armband voor haar maken.
Remco gaat meteen aan de slag. Wat een goed idee, denkt hij. Onderin de doos vindt hij een potje met letterkralen. Hij vist de letters eruit die hij nodig heeft.
      ‘Dat wordt mooi,’ zegt meester. ‘Met Lanka haar naam er zelfs in!’
Dan is de armband klaar. Ze pakken het cadeautje in.
      ‘Volgens mij moet je nu opschieten,’ zegt meester. ‘Je hebt toch over een half uur voetbaltraining?’
      ‘Chips,’ roept Remco. ‘Ik hoop niet dat ik te laat kom. Ik heb een lekke band!’
Meester Adriaan duwt Remco de klas uit.
      ‘Die heb ik in de pauze voor je geplakt,’ zegt hij, ‘en nu naar voetbal. Trouwens, door het sportfonds, mag jij gratis voetballen.’
      ‘Dat is waar!’ lacht Remco. ‘Dat ik op voetballen zit, is ook een vorm van vrijheid, toch meester? Want zonder sportfonds zou dat niet kunnen.’
      ‘Klopt,’ zegt meester Adriaan, ‘en nu wegwezen!’
Lachend rent Remco het schoolplein over richting het fietsenhok.
      ‘Ik word de beste voetballer van Steenwijkerland,’ roept hij luid. ‘Van Nederland. En dan word ik beroemd en rijk! En kan ik alles kopen wat ik wil.’
Dan denkt hij aan de lessen van vandaag.
      ‘Nou ja, dromen mag,’ grinnikt hij terwijl hij het schoolplein affietst.